De zomerzon danst op de golven en roept velen op om de onderwaterwereld te verkennen door te duiken. Hoewel duiken enorm veel plezier en avontuur biedt, brengt het ook potentiële gezondheidsrisico's met zich mee, met name decompressieziekte, ook wel 'decompressieziekte' genoemd.
Decompressieziekte begrijpen
Decompressieziekte, vaak bekend als duikersziekte, verzadigingsziekte of barotrauma, treedt op wanneer een duiker te snel opstijgt vanuit omgevingen met hoge druk. Tijdens duiken lossen gassen, vooral stikstof, onder verhoogde druk op in de weefsels van het lichaam. Wanneer duikers te snel opstijgen, zorgt de snelle drukverlaging ervoor dat deze opgeloste gassen belletjes vormen, wat leidt tot verminderde bloedcirculatie en weefselschade. Deze aandoening kan zich manifesteren in verschillende symptomen, die het bewegingsapparaat aantasten en mogelijk tot ernstige complicaties leiden.
De statistieken rond decompressieziekte zijn alarmerend: het sterftecijfer kan oplopen tot 11%, terwijl het invaliditeitspercentage kan oplopen tot 43%, wat de ernstige aard van deze aandoening benadrukt. Niet alleen lopen duikers risico, maar niet-professionele duikers, vissers, vliegers op grote hoogte, zwaarlijvige mensen en mensen boven de 40 met hart- en vaatziekten zijn ook vatbaar voor decompressieziekte.
Symptomen van decompressieziekte
De symptomen van decompressieziekte manifesteren zich meestal als pijn in de armen of benen. Ze kunnen in ernst variëren en worden geclassificeerd als:
Mild: Jeukende huid, gevlekte plekken en lichte pijn in spieren, botten of gewrichten.
Matig: Ernstige pijn in spieren, botten en gewrichten, samen met enkele neurologische en gastro-intestinale symptomen.
Ernstig: stoornissen van het centrale zenuwstelsel, falen van de bloedsomloop en ademhalingsstoornissen, wat kan leiden tot blijvende schade of zelfs de dood.
Uit onderzoek blijkt dat schade aan het zenuwstelsel, de luchtwegen en de bloedsomloop verantwoordelijk is voor ongeveer 5-25% van de gevallen van ernstige decompressieziekte, terwijl lichte tot matige laesies in het algemeen de huid en het lymfestelsel aantasten, goed voor ongeveer 7,5-95%.
De rol van hyperbare zuurstoftherapie
Hyperbare zuurstoftherapie (HBO) is een gevestigde en effectieve behandeling voor decompressieziekte. De interventie is het meest effectief wanneer deze wordt toegediend tijdens de acute fase van de aandoening, waarbij de uitkomst nauw samenhangt met de ernst van de symptomen.
Mechanisme van actie
HBO-therapie werkt door de omgevingsdruk rond de patiënt te vergroten, wat tot de volgende cruciale effecten leidt:
Krimp van gasbellen: De verhoogde druk vermindert het volume van de stikstofbellen in het lichaam, terwijl de hogere druk de diffusie van stikstof uit de bellen naar het omringende bloed en de weefselvloeistoffen versnelt.
Verbeterde zuurstofuitwisseling: Tijdens de behandeling inhaleren patiënten zuurstof, die de stikstof in de gasbellen vervangt, waardoor een snelle opname en gebruik van zuurstof wordt vergemakkelijkt.
Verbeterde circulatie: Kleinere belletjes kunnen naar kleine bloedvaten reizen, waardoor het gebied van het infarct wordt geminimaliseerd en de bloedstroom wordt verbeterd.
Weefselbescherming: De therapie verlicht de druk op weefsels en vermindert de kans op cellulaire schade.
Correctie van hypoxie: HBO-therapie verhoogt de partiële zuurstofdruk en het zuurstofgehalte in het bloed, waardoor weefselhypoxie snel wordt gecorrigeerd.
Conclusie
Concluderend is hyperbare zuurstoftherapie een essentieel instrument tegen decompressieziekte, dat onmiddellijke en potentieel levensreddende voordelen biedt. Met een groter bewustzijn over de risico's die gepaard gaan met duiken en de effectiviteit van HBO-therapie, kunnen duikers en potentiële patiënten weloverwogen beslissingen nemen om hun gezondheid te beschermen.
Posttijd: 27 augustus 2024