Spierpijn is een belangrijke fysiologische sensatie die dient als waarschuwingssignaal voor het zenuwstelsel en de noodzaak aangeeft om zich te beschermen tegen mogelijke schade door chemische, thermische of mechanische stimuli. Pathologische pijn kan echter een symptoom van een ziekte worden, vooral wanneer deze zich acuut manifesteert of evolueert tot chronische pijn – een uniek fenomeen dat kan leiden tot intermitterend of aanhoudend ongemak gedurende maanden of zelfs jaren. Chronische pijn komt opvallend vaak voor in de algemene bevolking.
Recente literatuur heeft licht geworpen op de gunstige effecten van hyperbare zuurstoftherapie (HBOT) op diverse chronische pijnaandoeningen, waaronder het fibromyalgiesyndroom, het complex regionaal pijnsyndroom, het myofasciaal pijnsyndroom, pijn gerelateerd aan perifere vaatziekten en hoofdpijn. Hyperbare zuurstoftherapie kan worden toegepast bij patiënten met pijn die niet reageert op andere behandelingen, wat de cruciale rol ervan in pijnmanagement benadrukt.
Fibromyalgiesyndroom
Het fibromyalgiesyndroom wordt gekenmerkt door wijdverspreide pijn en gevoeligheid op specifieke anatomische punten, ook wel tender points genoemd. De exacte pathofysiologie van fibromyalgie blijft onduidelijk; er zijn echter verschillende mogelijke oorzaken geopperd, waaronder spierafwijkingen, slaapstoornissen, fysiologische disfunctie en neuro-endocriene veranderingen.
De degeneratieve veranderingen in de spieren van fibromyalgiepatiënten zijn het gevolg van een verminderde bloedstroom en lokale hypoxie. Wanneer de bloedsomloop verstoord is, verlaagt de daaruit voortvloeiende ischemie de adenosinetrifosfaat (ATP)-spiegel en verhoogt de melkzuurconcentratie. Hyperbare zuurstoftherapie bevordert een betere zuurstoftoevoer naar weefsels, waardoor weefselschade door ischemie mogelijk wordt voorkomen door de melkzuurspiegel te verlagen en de ATP-concentratie te helpen handhaven. In dit opzicht wordt aangenomen dat HBOTpijn verlichten op gevoelige plekken door lokale hypoxie in spierweefsel te elimineren.
Complex Regionaal Pijnsyndroom (CRPS)
Het complex regionaal pijnsyndroom wordt gekenmerkt door pijn, zwelling en autonome disfunctie na letsel aan zacht weefsel of zenuwen, vaak gepaard gaand met veranderingen in huidskleur en temperatuur. Hyperbare zuurstoftherapie heeft veelbelovende resultaten opgeleverd bij het verminderen van pijn en oedeem in de pols, terwijl de mobiliteit van de pols wordt verbeterd. De gunstige effecten van HBOT bij CRPS worden toegeschreven aan het vermogen om oedeem veroorzaakt door zuurstofrijke vasoconstrictie te verminderen.de onderdrukte osteoblastactiviteit stimuleren en de vorming van bindweefsel verminderen.
Myofasciaal pijnsyndroom
Myofasciaal pijnsyndroom wordt gekenmerkt door triggerpoints en/of bewegingsgetriggerde punten die gepaard gaan met autonome verschijnselen en bijbehorende functionele beperkingen. Triggerpoints bevinden zich in gespannen spierweefselbanden en simpele druk op deze punten kan pijnlijke pijn in het getroffen gebied en uitstralende pijn op afstand veroorzaken.
Acuut trauma of herhaaldelijk microtrauma kan leiden tot spierletsel, resulterend in een ruptuur van het sarcoplasmatisch reticulum en de vrijgave van intracellulair calcium. De ophoping van calcium bevordert voortdurende spiercontractie, wat leidt tot ischemie door compressie van lokale bloedvaten en een verhoogde metabole vraag. Dit gebrek aan zuurstof en voedingsstoffen verlaagt snel de lokale ATP-niveaus, wat uiteindelijk leidt tot een vicieuze cirkel van pijn. Hyperbare zuurstoftherapie is onderzocht in de context van gelokaliseerde ischemie, en patiënten die HBOT kregen, meldden significant verhoogde pijndrempels en verlaagde pijnscores op de Visual Analog Scale (VAS). Deze verbetering wordt toegeschreven aan een verhoogd zuurstofgebruik in spierweefsel, waardoor de vicieuze cirkel van hypoxie-geïnduceerde ATP-uitputting en pijn effectief wordt doorbroken.
Pijn bij perifere vaatziekten
Perifere vaatziekten verwijzen doorgaans naar ischemische aandoeningen die de ledematen, met name de benen, aantasten. Rustpijn wijst op ernstige perifere vaatziekten, die optreden wanneer de bloedtoevoer naar de ledematen in rust aanzienlijk verminderd is. Hyperbare zuurstoftherapie is een veelgebruikte behandeling voor chronische wonden bij patiënten met perifere vaatziekten. HBOT verbetert niet alleen de wondgenezing, maar verlicht ook pijn in de ledematen. De veronderstelde voordelen van HBOT zijn onder andere het verminderen van hypoxie en oedeem, het verminderen van de ophoping van pro-inflammatoire peptiden en het verhogen van de affiniteit van endorfines voor receptorplaatsen. Door de onderliggende aandoeningen te verbeteren, kan HBOT helpen de pijn die gepaard gaat met perifere vaatziekten te verminderen.
Hoofdpijn
Hoofdpijn, met name migraine, wordt gedefinieerd als episodische pijn die meestal één kant van het hoofd aantast en vaak gepaard gaat met misselijkheid, braken en visuele stoornissen. De jaarlijkse prevalentie van migraine is ongeveer 18% bij vrouwen, 6% bij mannen en 4% bij kinderen. Studies tonen aan dat zuurstof hoofdpijn kan verlichten door de cerebrale bloedstroom te verminderen. Hyperbare zuurstoftherapie is effectiever dan normobare zuurstoftherapie bij het verhogen van de arteriële zuurstofconcentratie in het bloed en het veroorzaken van significante vasoconstrictie. Daarom wordt HBOT als effectiever beschouwd dan standaard zuurstoftherapie bij de behandeling van migraine.
Clusterhoofdpijn
Clusterhoofdpijn wordt gekenmerkt door extreem hevige pijn rondom één oog en gaat vaak gepaard met conjunctivale injecties, tranen, neusverstopping, loopneus, plaatselijk zweten en oedeem van de oogleden.Zuurstofinhalatie wordt tegenwoordig erkend als een acute behandelmethode voor clusterhoofdpijn.Onderzoeksrapporten hebben aangetoond dat hyperbare zuurstoftherapie gunstig is voor patiënten die niet reageren op farmacologische behandelingen, waardoor de frequentie van volgende pijnaanvallen afneemt. HBOT is daarom niet alleen effectief bij het behandelen van acute aanvallen, maar ook bij het voorkomen van toekomstige clusterhoofdpijn.
Conclusie
Kortom, hyperbare zuurstoftherapie biedt aanzienlijke mogelijkheden voor het verlichten van verschillende vormen van spierpijn, waaronder aandoeningen zoals het fibromyalgiesyndroom, het complex regionaal pijnsyndroom, het myofasciaal pijnsyndroom, pijn gerelateerd aan perifere vaatziekten en hoofdpijn. Door lokale hypoxie aan te pakken en de zuurstoftoevoer naar spierweefsel te bevorderen, biedt HBOT een haalbaar alternatief voor patiënten met chronische pijn die resistent is tegen conventionele behandelmethoden. Naarmate het onderzoek naar de effectiviteit van hyperbare zuurstoftherapie verder wordt onderzocht, blijft het een veelbelovende interventie in pijnmanagement en patiëntenzorg.
Plaatsingstijd: 11-04-2025